به فعالیت‌هایی مانند ارزیابی سیستم، سرویس کردن آن و تعمیر یا عوض کردن قطعات یک سازمان یا شرکت مدیریت نگهداری و تعمیرات یا نت می‌گویند. مدیریت نگهداری و تعمیرات شامل انواع مختلف دستگاه‌ها می‌شود و آن‌ها را نیز به طور کامل پوشش می‌دهد. با وجود اهمیت بیش از بیش این موضوع، مدیران سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف ایران به آن توجه لازم را نمی‌کنند و از این بحث غافل می‌شوند که می‌تواند صدمات جبران ناپذیری اقتصادی را به بار بیاورد.


نگهداری و تعمیرات نیازمند تخصص یعنی تسلط بر دانش و تجربه بسیار زیاد می باشد و تنها محدود به روغن‌کاری یا کارهای جزیی مربوط به تجهیزات مختلف نمی‌شود. بلکه دارای گستردگی بسیاری است و به معنی پیشگیری از وقوع حوادث ناگوار و جبران ناپذیر در سازمان یا شرکت مربوطه است.

برای مدیریت نگهداری و تعمیرات چند سطح داریم؟

- نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه یا Prevent Maintenance

به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که به منظور پیشگیری از وقوع یک خرابی در تجهیزات سازمان، شرکت یا کارخانه انجام می‌شود. فعالیت‌های پیشگیرانه می‌توانند شامل هر دو مورد تعمیرات یا نگهداری باشند تا از وقوع یک نقص پیش‌بینی نشده جلوگیری کنند.

- نگهداری و تعمیرات پیش بینانه یا predative Maintenance


در این سطح از نگهداری و تعمیرات، باید بر اساس داده‌ها و اطلاعات آماری موجود، حدس زده شود که آیا تجهیز دچار نقص یا مشکل می‌شود یا خیر. این سطح فعالیت نت، مانند پیش‌گویی است و مدیر تعمیرات و نگهداری باید بتواند این احتمالات را به خوبی تشخیص دهد. این فعالیت‌ها کمک می‌کنند تا بتوانید قبل از خرابی یک دستگاه یا تجهیز، جایگزینی مناسبی برایش بخرید یا آن را به موقع تعمیر کنید.

- نگهداری و تعمیرات اصلاحی یا Corrective Maintenance

هنگامی که یک تجهیز خراب می‌شود، چند اقدام مهم باید صورت گیرد که به مجموعه این فعالیت‌ها نگهداری و تعمیرات اصلاحی می‌گویند:

الف) از سرایت خرابی یک تجهیز یا دستگاه به دیگر دستگاه‌های موجود در کارخانه یا شرکت جلوگیری شود. به این فعالیت‌ها در اصطلاح فعالیت‌ها یا موردهای فوتی می‌گویند. این موردهای با سرعت بسیار بالایی صورت می‌گیرند تا ضرر به حداقل ممکن خودش برسانند.

ب) بعد از انجام فعالیت‌های فوتی، زمان درست کردن یا اصلاح می‌رسد‌. اینگونه فعالیت‌ها با هدف تعمیر یا تعویض قطعه خراب موجود در دستگاه صورت می‌گیرد تا دستگاه یا تجهیز دوباره درست شود، به کار بیفتد و چرخه کار شرکت یا کارخانه تکمیل شود.

ج) بعد از تعمیر باید تجزیه و تحلیل کرد که چرا این قطعه دستگاه یا تجهیز خراب شده است و دلایل آن چه بوده است. این کار کمک می‌کند تا با فهمیدن علت به وجود آمدن خراب، در آینده از این مشکلات جلوگیری کرد. بعد از تجزیه و تحلیل نتایجی بدست می‌آید که در اصطلاح به آن‌ها اقدامات اصلاحی می‌گویند و نشان‌دهنده‌ی مشکلات فرآیند‌ها و سیستم کاری کارخانه است که باعث به وجود آمدن چنین خرابی و مشکلی شده است.

د) بعد از مشخص‌شدن اقدامات اصلاحی، زمان آن است که این اقدامات بر روی دستگاه مورد نظر و دیگر دستگاه‌های موجود انجام شود تا دیگر شاهد چنین خرابی‌هایی و مشکلاتی نباشیم که باعث توقف کار سازمان، شرکت یا کارخانه موردنظر شود.

جرثقیل های سقفی نیز مانند هر تجهیز و دستگاهی نیاز به انجام بازدید دوره ایی یا به صورت اصولی انجام نگهداري پیشگیرانه  (PM)داشته که این موضوع ضمن کاهش وقفه هاي ناخواسته بوجود آمده در امورات جاري شرکتها، باعث جلوگیری از گسترش خرابی ها و کاهش چشمگیر هزینه هاي تعمیراتی و افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی دستگاه و همچنین انجام برنامه ریزي مناسب تعمیرات در زمان از پیش تعیین شده خواهد شد.


نگهداری پیشگیرانه (PM) جرثقیل های سقفی نیز متشکل از روش ها، فرم ها و دستورالعمل هایی است که به برنامه ریزی نگهداری و تعمیر اصلاحی یا اساسی، نحوه تامین قطعات یدکی و برنامه ریزی برای تامین نیروی انسانی لازم می پردازد. برنامه نگهداری پیشگیرانه (PM) باید به طور منظم مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده جرثقیل اجرا شود. البته باید توجه داشت که آنچه توسط شرکت سازنده پیشنهاد می گردد، برنامه نگهداری و تعمیر پیشگیرانه است که به صورت دوره ای اجرا می شود و ممکن است جرثقیل بر اساس برنامه بازرسی نیازمند تعمیرات دیگری نیز باشد. تمام موارد نگهداری، تعمیر و تعویض باید در دفترچه مخصوص گزارش شود و توسط سرکارگر یا تعمیرکار تائید گردد. اسناد و مدارک نگهداری و تعمیر باید به نحو مناسب بایگانی شوند. پرسنل بخش نگهداری و تعمیر باید دانش کافی در مورد ماشین آلات داشته باشند و از خطرات محیط کار، آگاه باشند.



دوره انجام نگهداري پیشگیرانه (PM) با توجه به کلاس کاری جرثقیل، اهمیت جرثقیل در سایت استفاده کننده ، قدمت جرثقیل و بررسی وضعیت تجهیزات آن ، برنامه های بازدید در بازه های زمانی به کارفرما پیشنهاد می گردد و در صورت توافق به اجرا بعد از هر بازدیدی، گزارشات شفاهی و مکتوب و کاملی از وضعیت جرثقیل و تجهیزات برقی، ابزار دقیقی و قطعات مکانیکی آن به نمایندگان کارفرما با ذکر آیتم های مورد نیاز به تعمیر ، فوریت انجام، تخمین مدت زمان لازم جهت تعمیر و همچنین برآورد مالی اولیه نیز ارائه خواهد شد.