سیم بکسل یکی از پرمصرف ترین وسایل جابجایی در تجهیزات موجود در صنایع است که این تجهیز نیز دارای استانداردهای معتبر داخلی و خارجی در رابطه بانحوه ساخت ، نحوه بهره برداری و نگهداری می باشد. در این مقاله قصد داریم مطالبی را در خصوص آشنایی با علائم خرابی سیم بکسل طبق استاندارد به اشتراک قرار دهیم. به منظور مطالعه دقیق این موضوع می توانید با دریافت فایل استاندارد شماره 14129 از سایت سازمان ملی استاندارد ایران با تعاریف و اصطلاحات و طبقه بندی طناب های سیمی فولادی آشنا شوید. در اینجا به منظور هم بیان شدن نویسنده و خواننده مقاله، باید چند اصطلاح فنی را مرور کنیم:
معرفی اجزا تشکیل دهنده سیم بکسل :
مانند تصویر ذیل سیم بکسل (=Wire Rope) از به دور هم پیچیده شدن چندین سیم (=Wire) در یک کلاف (= Strand) و سپس از به دور هم پیچیدن چند کلاف یا رشته به دور یک هسته (= Core) سیم بکسل تشکیل می گردد.
سیم فیلر:
سیم های نسبتاً کوچک که جهت پرکردن شکاف های بین لایه سیم ها استفاده می شود.
شکل مقطع:
مقطع سیم بکسل مجموعه ایی از سیم هایی با شکل مناسب و ابعاد مارپیچ خوابیده در جهت یکسان در یک یا چند لایه اطراف مرکز می باشد. انواع شکل ظاهری مجموعه سیم شامل : بافت گرد ، بافت مثلثی و بافت بیضی و بافت نواری شکل هستند که عمدتاً در صنعت بافت گرد یا دایره ایی کاربرد بیشتری دارد.
بافت
همچنین بافت از نظر نحوه قرارگیری سیم ها در کنار هم در بافت گرد دارای انواع زیادی است که عبارتند از : بافت تک لایه ، بافت سیل ، بافت وارینگتون ، بافت فیلر ، بافت ترکیبی یا مختلط و غیره.
هسته سیم بکسل
از نظر هسته (مغز) سیم بکسل دارای دو نوع متداول هسته فیبر یا کنفی (FC) و هسته فولادی (WC) می باشند.
طول پیچش لایه سیم بکسل
به فاصله بین هر پیچش رشته های سیم بکسل ، طول پیچش لایه می گویند.
جهت بافت
سیم بکسل ها از نظر جهت بافت به دو صورت راست بافت و چپ بافت نیز تقسیم بندی می گردند.
با توجه به مطالب فنی مختصر اشاره شده فوق جهت انتخاب یا صدور درخواست تامین سیم بکسل می بایست تمام مشخصات مورد نظر را به صورت واضح مشخص نمود چرا که هر کدام از پارامترها دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که در شرایط خود باید انتخاب و مصرف شوند در غیر این صورت باعث ضرر مالی به دستگاه خواهند شد.
در مثال زیر کدینگ کامل سفارش سیم بکسل به صورت خلاصه آورده شده است:
حال که نسبت به ساختار سیم بکسل شناخت نسبی پیدا کردیم وقت آن رسیده که جهت تشخیص سلامت سیم بکسل در بازرسی فنی و بررسی علائم خرابی آن نیز مطالبی را با هم مرور کنیم.
اولین قدم در بازرسی فنی سیم بکسل ، دستیابی به مستندات فنی جرثقیل می باشد. از این مستندات فنی می توان بررسی نمود که سایز ، ساختار لایه ایی ، جهت تاب ، گرید استاندارد و مابقی مشخصات سیم بکسلی که می بایست بر روی تجهیز نصب شده باشد درست است یا خیر؟ و دلیل آن چیست؟
بعد از اطمینان از قدم اول ، دومین قدم استفاده از ابزار اندازه گیری مانند کولیس و میکرومتر جهت بررسی قطر نامی در مقطعی که سیم بکسل تحت بار قرار گرفته نشده (در موقعیت هایی که سیم بکسل ساییده نشده) و شده (در بخش هایی که با بار در تماس بوده یا روی قرقره هوک حرکت داشته) باشد تا با کم کردن این دو عدد از هم بتوان درصد کاهش قطر سیم بکسل یا به عبارتی درصد سایش سیم بکسل را محسبه نمود که این عدد در حالت کلی نباید از 10 درصد تجواز کند.
روش صحیح اندازه گیری سیم بکسل بوسیله کولیس:
سومین قدم استفاده از روش چشمی جهت بازدید وضعیت ظاهری سیم بکسل می باشد. تشخیص محدود پذیرش و عدم تایید وضعیت سیم بکسل نیاز به دانش فنی و تجربه مناسبی دارد که می تواند مانند شمشیر دولبه ایی بین مبحث ایمنی و افزایش هزینه های سازمان عمل کند. عیوب مانند تصویر زیر غیر قابل پذیرش می باشند:
پارگی سیم = broken wire
بر اساس استاندارد موسسه TUV NORD ، سیم بکسل در این شرایط حتماً باید تعویض گردد. اگر بیشتر از 3 پارگی سیم در یک لایه ، در یک رشته یا دریک سیم مشاهده گردد. به عبارتی اگر پارگی سیم ها در کنار هم به صورت واضح و مشخص باشند باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد مگر در شرایطی که پارگی با فاصله بسیار زیاد بوده و تناژ جابجایی نسبت به ظرفیت سیم بکسل خیلی کمتر در نظر گرفته شده باشد.
kinked wire : پیچ خوردگی سیم
Abraded/worn wire : سیم آسیب دیده (فرسوده)
popped core : مغز سیم متلاشی شده
corrosion : زنگ زدگی
heat damage : آسیب در اثر حرارت
bird caging : باز شدن رشته های سیم
damaged fittings : خرابی اتصال سیم
کاهش سطح مقطع یا سایش
از جمله عیوب متداول سیم بکسل کاهش سطح مقطع یا سایش سیم بکسل می باشد که بر اساس یک باور عمومی اگر میزان آن به بیشتر از 10 درصد قطر نامی سیم بکسل برسد می بایست آن سیم بکسل تعویض شود ولی بر اساس استاندارد موسسه TUV NORD متناسب با قطر سیم بکسل ، میزان کاهش مجاز آن نیز بیان شده است.
دیدگاه خود را بنویسید